Mimo umowy kupna nieruchomości, nieustannego gospodarowania domu, wkładu finansowego oraz odprowadzania podatków, bywa tak, że władający domostwem niekoniecznie jest jego prawowitym właścicielem. Czym wobec tego jest zasiedzenie nieruchomości i kiedy ma miejsce?
Zasiedzenie nieruchomości w dobrej i złej wierze
Według Kodeksu cywilnego, zasiedzenie nieruchomości stanowi jedną z form nabycia prawa własności poprzez jej długotrwałe i faktyczne posiadanie. Innymi słowy chodzi o sytuację, gdy osoba niebędąca właścicielem nieruchomości zachowuje się, jakby nim była – wywiązuje się ze swoich obowiązków m.in. opłaca podatki, dokonuje remontów i napraw. Dobra wiara zachodzi wówczas, gdy osoba faktycznie władająca nieruchomością jest przekonana, że to ona jest jej właścicielem. Zła wiara zachodzi natomiast w sytuacji, gdy osoba faktycznie władająca nieruchomością ma świadomość, że jej właścicielem jest ktoś inny.
Kiedy występuje zasiedzenie nieruchomości?
Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat 20, jako posiadacz samoistny. Z kolei “po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze” – wyjaśnia art. 172 Kodeksu cywilnego. Przesłanką zasiedzenia nieruchomości jest nieprzerwane posiadanie samoistne oraz upływ odpowiedniego terminu 20 lub 30 lat. Posiadaczem samoistnym jest osoba niebędąca właścicielem nieruchomości, jednak faktycznie władająca nią jak właściciel. Posiadacz samoistny swoje władztwo ujawnia nie tylko w sposób fizyczny, ale także psychiczny wyrażający się w przekonaniu o własności nieruchomości. Co ważne, zasiedzenie nieruchomości dotyczy nieruchomości gruntowych, budynkowych jak i lokalowych.
Jak stwierdza się zasiedzenie nieruchomości?
Stwierdzenie zasiedzenia następuje na mocy orzeczenia sądowego. Osoba, która zainteresowana jest uzyskaniem orzeczenia o stwierdzeniu zasiedzenia musi do sądu właściwego dla miejsca położenia nieruchomości złożyć wniosek i opłacić go. Opłata sądowa wynosi 2000 zł. We wniosku należy opisać okoliczności uzyskania posiadania nieruchomości, wykazać od kiedy nieruchomość posiada Wnioskodawca, opisać w jaki sposób przebiegało posiadanie samoistne. Do wniosku należy dołączyć dowody na potwierdzenie okoliczności, które wskazano tj. dowodowy z dokumentów, dowody z zeznań świadków. W toku postępowania sąd bada czy faktycznie wnioskodawca był posiadaczem samoistnym nieruchomości i przez jaki czas.